papież, święty (?-867)
był krewnym papieża św. Leona IV i tak jak on urodził się w Rzymie; współpracownik papieży Sergiusza II, Leona IV i Benedykta III; zwolennik doktryny o prymacie papieża w całym Kościele, a także wobec władzy świeckiej (oparł się tu na tzw. Dekretałach Pseudo-Izydora - zbiorze dokumentów teologicznych i prawnych, którego autentyczność w opinii wielu uczonych jest bardziej niż wątpliwa); jeszcze przed uroczystym ingresem M. na Stolicę Apostolską (858) wszedł w ostry konflikt z cesarzem wschodnim, a skutki tej walki miały trwać również po śmierci papieża; nie był szczególnie przychylny św. Cyrylowi i Metodemu i oskarżenia ich o herezję, jakie docierały do Stolicy Apostolskiej, przyjmował z całą powagą (memoriał z 867 roku Odpowiedzi na pytania Bułgarów, skierowany na ręce króla św. Borysa I). Jeszcze inny wymiar miał zatarg papieża M. z władzą świecką: dotyczył on prywatnego życia króla Lotara II, brata cesarza niemieckiego, a doprowadził do ekskomunikowania władcy; próby wprowadzenia surowej dyscypliny w Kościele, podejmowane przez papieża okazały się nieskuteczne. Wspomnienie 13 listopada.
- MIKOŁAJ, Pochodzenia greckiego,...
- MIKOŁAJ I WIELKI, (?-867)
- FIRLEJ Mikołaj, (?-1526)