Reklama

TARNÓW

Reklama

miasto na prawach powiatu w woj. małopolskim, nad rz. Białą i jej prawym dopływem Wątokiem; 1105 najstarsza wzmianka o osadzie; 1330 prawa miejskie; w XIV-XVII w. duży ośr. handlu przy szlakach Kraków-Ruś, Wrocław-Węgry; do 1567 własność Tarnowskich, potem Ostrogskich, od 1742 Sanguszków; po poł. XVII w. gospodarczy upadek wskutek wojen i zaraz; 1772-1918 w Austrii; 1785-1806 i od 1826 biskupstwo; w XIX w. ośr. narodowo-patriotyczny, od połowy tego wieku rozwój przemysłu (fabryka narzędzi rolniczych, huta szkła i in.), kultury (teatr, drukarnie); 1856 linia kolejowa do Krakowa, 1862 do Lwowa; 1910 elektrownia; w II RP rozwój przem. maszynowego, elektrotechn., gumowego i in.; 1928 otwarto w Mościcach Państwową Fabrykę Związków Azotowych; od XV w. skupisko Żydów (1939 - 15,6 tys.; ok. 42% mieszk.); podczas okupacji niem. 1942-43 getto z ok. 40 tys. osób (ok. 10 tys. Niemcy zamordowali na miejscu, resztę wywieźli do Auschwitz, Bełżca, obozów pracy w Płaszowie i in.); rejon partyzantki; po wojnie rozbudowa miasta; do 1975 i od 1999 siedziba powiatu, 1975-1999 województwa; 119,6 tys. mieszk. (2002); od 1950 trzykrotny wzrost; przem. chem. (Zakłady Azotowe), elektrotechn., maszynowy, zbrojeniowy ("Ponar", "Tamel"), huta szkła, spoż. i in.; węzeł drogowo-kolejowy; diecezja rzymskokatolicka; Wyższe Seminarium Duchowne; szkolnictwo ponadpodstawowe; Teatr im. L. Solskiego; muzea: Okręgowe, Diecezjalne, Etnograficzne (m.in. kultura Cyganów); Krajowe Tow. Propagowania Zdrowej Żywności (coroczne Targi Zdrowego Życia, Zdrowej Żywności); państwowe stado ogierów w Klikowej; turystyka; resztki murów miejskich z XIV-XVI w.; katedra z XV-XVI w. z renesansowymi nagrobkami dłuta J.M. Padovana i in., późnogotyckimi stallami; kanonia z XVI w. (m.in. Dom Mikołajowski - obecnie Muzeum Diecezjalne); zespoły klasztorne bernardynów z XV w. (przebudowa w XIX w.), bernardynek z XVII-XVIII w.; drewniane kościoły: na Burku z połowy XV w. (wieża z XX w.), na Terlikówce z XVI w.; ratusz z XV-XVI w. (przebudowany XIX-XX w.); w rynku kamienice z XV-XVIII w.; w parku miejskim mauzoleum Józefa Bema, wybudowane 1928 wg projektu A. Szyszko-Bohusza.

miejscowość w woj. mazowieckim, powiat garwoliński.

miejscowość w woj. lubuskim, powiat gorzowski.

Powiązane hasła:

, TARNOWSKIE WOJEWÓDZTWO, MAŁOPOLSKIE WOJEWÓDZTWO, DUNAJEC, ONDRA

Podobne hasła:

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama