(356-323 p.n.e.)
syn Filipa II i Olimpias, wychowanek Arystotelesa, król Macedonii od 336. Twórca rozległego i potężnego imperium, genialny taktyk i strateg (ulepszył taktykę wojenną wprowadzając szyk ukośny, ofensywne zadania dla konnicy), a także administrator i polityk. Jako hegemon Związku Korynckiego został naczelnym wodzem wyprawy przeciw Persji; miał zamiar opanować wybrzeża Syrii, Fenicji i Egiptu, aby odciąć flotę perską od baz i zdobyć panowanie na morzu; realizując ten plan w wyprawie 334-331 odniósł zwycięstwa nad rz. Granik (334), pod Issos (333), bez walki zajął Egipt i założył tam Aleksandrię (332). Po wkroczeniu do Mezopotamii, w bitwie pod Gaugamellą (331), pokonał króla perskiego Dariusza III, a następnie zajął stolicę - Persepolis. Po śmierci Dariusza (330) ogłosił się jego następcą, przejmując ceremoniał perski z bałwochwalczym kultem władców (co wzbudziło zastrzeżenia jego greckiego otoczenia). 327 wyruszył na podbój Indii, jednak bunt żołnierzy macedońskich zmusił go do odwrotu; w Babilonie zapadł na nagłą gorączkę, która po 10 dniach skończyła się jego zgonem. Jego wyprawy przyczyniły się do rozwoju handlu m.in. poprzez zakładanie przy szlakach komunikacyjnych wielu do dziś istniejących miast i przeprowadzenie reformy systemu monetarnego; miały też wpływ na rozwój greckiej nauki (zwł. geografii) i kultury i dały początek epoce zw. hellenizmem.
TAIS, ISTANBUL, AZERBEJDŻAN, ALEKSANDRIA, HELLEŃSKA KULTURA, EFEZ, HELLENIZM, SYRIA, NANDOWIE, ALEKSANDER III WIELKI