unia państwowa Polski i Litwy zawarta 1569 na sejmie w Lublinie, połączyła Wielkie Księstwo Litewskie z Koroną unią realną; zakończyło to okres zbliżenia obydwu organizmów państwowych, datujący się od sojuszu w Krewie, zawartego 1385 z panami polskimi przez Jagiełłę, który zobowiązał się wcielić Litwę do Korony po objęciu tronu pol.; w okresie późniejszym nastąpiło wiele aktów o charakterze unii (Wilno i Radom 1401, Horodło 1413, Grodno 1432-34, Wilno 1499, Mielnik 1501) zbliżających obydwa państwa; spoiwem była początkowo konieczność wspólnego przeciwstawienia się zagrożeniu krzyżackiemu; w u.l. zespolono naczelne organa państwa (wspólny był monarcha, sejm i polityka zagraniczna, zagwarantowano swobodę przesiedlania się); odrębność zachowały struktury wojskowe, skarb i niektóre urzędy (np. sądy); kres prawny unii położyła Konstytucja 3 maja łącząc Litwę i Koronę w jeden organizm państwowy.
- unia lubelska, unia pol.-litew. zawarta...
- UNIA LUBELSKA 1569, .
- unia, skutki zawiązania unii...