ben Josef zw. Gaonem (882-942)
teolog, filozof i uczony żydowski; pochodził z Egiptu, 928 objął kierownictwo słynnej akademii talmudycznej w Surze w Babilonii (Gaon to tytuł godności akademickiej). Dorobek S. obejmuje komentarze biblijne i talmudyczne, studia z gramatyki i leksykografii, pisma polemiczne przeciw karaimom, przekład na arabski (w którym to języku pisał swoje dzieła). W Księdze wierzeń i poglądów bronił tezy, że religia i filozofia nie są sprzeczne, ale uzupełniają się, judaizm pojmował racjonalistycznie i usiłował przedstawić jako system oparty na rozumie. Dokonał podziału przykazań boskich na dwie grupy: przykazania płynące z rozsądku oraz z tradycji. Miało to istotne konsekwencje dla rozważań teologów judaizmu, chrześcijaństwa i islamu. Uważał, że dusza człowieka jest stworzona i nieśmiertelna, ale po śmierci traci zdolność działania. Bronił koncepcji zmartwychwstania ciał. Ponieważ dostrzegał problem, w jaki sposób zmartwychwstali będą mogli pomieścić się na Ziemi, starał się za pomocą obliczeń wykazać, że jest to możliwe. Świat skończy się, tak jak powstał, kiedy zostanie osiągnięta wystarczająca liczba ludzi, których Bóg chciał stworzyć. Nastąpi powstanie z martwych, a ludowi Izraela dopiero wtedy wynagrodzone zostaną cierpienia spowodowane życiem w rozproszeniu. S. uważał, że w życiu przyszłym udział będą mieli sprawiedliwi wszystkich narodów.
ŻYDOWSKA FILOZOFIA ŚREDNIOWIECZNA,
HEBRAJSKA LITERATURA,
GAON,
PERSKA LITERATURA
