nadawanie czemuś formy zbiorowej, np. procesowi wychowania lub sposobowi gospodarowania; termin o szczególnym znaczeniu w odniesieniu do gospodarki rolnej w ZSRR, a potem w krajach tzw. obozu socjalistycznego (łącznie z Chinami i krajami afrykańskimi); polega na zniesieniu prywatnej własności ziemi i likwidacji indywidualnych gospodarstw rolnych, w miejsce których utworzono przymusowo wielkie spółdzielcze i państwowe gospodarstwa rolne (w Rosji sowchozy i kołchozy; w Polsce spółdzielnie produkcyjne i PGR-y); miało to prowadzić do likwidacji antagonistycznych klas na wsi (kułaków), do sprawiedliwego podziału wytworzonej żywności, a także ułatwić dostęp do nowoczesnej techniki, cały zaś proces miał być dokonany dobrowolnie; w wyniku oporu chłopstwa Stalin zastosował w krajach ZSRR terror na niespotykaną dotąd skalę, całe rodziny zsyłano na Syberię i do łagrów, zginęło ok. 5 do 8 mln ludzi, równocześnie drastycznie obniżyła się wydajność upraw, spadła hodowla; w innych krajach k. przebiegała nie tak drastycznie, wszędzie jednak przyniosła spadek produkcji rolnej; w Polsce proces ten realizowany był przymusowo w latach 1949-56, przy czym miał charakter zróżnicowany i niekonsekwentny i dotyczył tylko niektórych regionów; k. przymusową w Polsce zlikwidował po 1956 W. Gomułka.
- kolektywizacja rolnictwa, polityka gosp. ZSRR oznaczająca...
- NACJONALIZACJA, SYNONIM: upaństwowienie,...
- UPAŃSTWOWIENIE, SYNONIM: nacjonalizacja,...