najstarsze zabytki sz.p. pochodzą z neolitu i epoki brązu; od VIII w. p.n.e. rozwijała się sztuka celtycka (gł. ceramika i przedmioty metalowe) pozostająca od ok. III w. p.n.e. pod wpływami greckimi i fenickimi; w II w. zaznaczył się silny wpływ kultury rzymskiej, przetrwały zabytki architektury (świątynia Diany w Évorze, mury obronne w Coimbrze), rzeźby, mozaiki, przedmioty ze złota; zachowały się przedromańskie kościoły wizygockie (S. Pedro w Balsemo i S. Frutuoso w Montélios, obydwa z VII w.), z początku X w. pochodzi kośc. w Lourosa (budowla mozarabska); od XI w. romańskie budowle powstawały pod wpływem architektury hiszp. (katedry w Bradze, Coimbrze, Porto, Lizbonie i Évorze), związane są stylowo z Santiago de Compostela, posiadają też pewne cechy franc. kościołów pielgrzymkowych. Styl gotycki wprowadzili cystersi z końcem XII w. (wczesnogotycki kośc. w Alcobaça ze sklepieniem żebrowym o znacznej rozpiętości), jego rozkwit zaczyna się od poł. XIII w. (kośc. S. Clara w Santarém, krużganki przy katedrach w Coimbrze, Évorze, Lizbonie, klasztor Dominikanów w Batalha); gotycką architekturę świecką reprezentują zamki obronne (Leiria, Estremoz, Beja); na pocz. XV w. rozwinęła się odmiana późnego gotyku - styl flamboyant, który zainicjował budowniczy Huguet (lub Ouguete) wznosząc ok. 1402 fasadę, krużganki, kapitularz i kaplicę Joo w klasztorze Dominikanów w Batalha; szczytowym punktem rozwoju portugalskiego gotyku był styl manueliński, gł. jego przedstawicielami byli: D. Boytac, M. Fernandes (mł.), bracia D. i F. Arruda, J. do Castilho; w XIV i XV w. nastąpił rozwój rzeźby architektonicznej i sepulkralnej (grobowce Pedro i Inés de Castro w Alcobaça, Jana I i jego żony w Batalha). W dziedzinie malarstwa wyróżniał się N. Gonçalves tworzący w XV w. pod wpływami niderlandzkimi; reprezentantem rzeźby stylu manuelińskiego był D. Pires (mł.); ok. 1550 zaznaczyły się wpływy wł. renesansu (krużganek w klasztorze w Tomar), cechy renesansowe występują w wielu katedrach i kościołach (katedra w Leirii, kośc. S. Roque w Lizbonie); w XVI w. silne były też wpływy renesansu franc. i hiszp. stylu plateresco (klasztory w Belém, S. Cruz w Coimbrze, S. Cristo w Tomar). Malarstwo XVI w. pozostawało pod wpływami flamandzkimi, powstawały dzieła o tematyce religijnej (F. Henriques), portrety i pejzaże (V. Fernandes, G. Vaz); manierystyczne portrety malował A. Sánchez Coello (gł. rodziny królewskiej). Barok rozwijał się w Portugalii powoli i przyjął postać bardziej umiarkowaną niż w Hiszpanii; architekturę barokową tworzyli, m.in. J. Turriano, J. Antunes, Niemiec F. Ludwig (klasztor w Mafra), Włoch N. Nasoni (pałac w Freixo, kościoły w Oporto); w 2. poł. XVIII w. najważniejsze budowle powstawały w Lizbonie, którą przebudowywano po katastrofalnym trzęsieniu ziemi w 1755 wg wzorów franc. (Terreiro de Paço - wielki plac nad Tagiem). W XIX w. w architekturze dominował (wzorem innych krajów eur.) klasycyzm, później historyzm; w rzeźbie panował realizm, wyróżniał się A. Soarez dos Reis; w malarstwie występowały tendencje romantyczne (T.J. da Annunciaço) i realistyczne (J.C. da Silva), działał portrecista B. Pinheiro zw. Columbano), pod koniec XIX w. impresjoniści A. Cavalhao da Silva Porto, J.V. Salgado. W XX w. architektura, rzeźba i malarstwo rozwijają się zgodnie z tendencjami panującymi w sztuce eur., wyróżniają się architekt R. Lino, rzeźbiarze: R. Gameiro, A. de Brée, A. Duarte, malarze: E. Malta, E. Medina, J. Resende, M.E. Vieira da Silva (działała gł. w Paryżu. Portugalskie rzemiosło artystyczne osiągnęło wysoki poziom w dziedzinie tkactwa, emalierstwa i wyrobów ze srebra; wyróżniają się dzieła ludowej rzeźby drewnianej.
- INDYJSKA SZTUKA, początki sięgają III...
- PORTUGALIA, Portugal, Republika Portugalska,...
- IZABELA, Pochodzenia hiszpańsko-portugalskiego,...