Reklama

FORTEPIANOWA MUZYKA

jej rozwój wiąże się z wynalezieniem fortepianu przez B. Cristoforiego; nowe możliwości techniczne fortepianu zmusiły kompozytorów do odmiennego traktowania odziedziczonej faktury instrumentalnej. Pierwszymi kompozytorami m.f. byli synowie J.S. Bacha, głównie Phillip Emanuel, choć prawdopodobnie sam J.S. Bach był zainteresowany nowym wynalazkiem, pisząc Das wohltemperierte Klavier. Rozwój m.f. przypadł na epokę klasycyzmu (J. Haydn, W.A. Mozart, L.v. Beethoven). Beethoven wykorzystał walory barwne dźwięku fortepianowego, możliwości łączenia odległych rejestrów, a także możliwość wykonywania skomplikowanych ozdobników (mordentów i tryli) o czystym brzmieniu. Zróżnicowanie dynamiczne dźwięku, umożliwiane przez fortepian, sprzyjało rozwojowi kompozycji o charakterze lirycznym, których mistrzami w okresie romantyzmu stali się F. Schubert, F. Mendelssohn, R. Schumann oraz F. Chopin. Zwłaszcza ten ostatni wniósł do m.f. wiele nowości: wzbogacił ją nie spotykanymi dotąd walorami brzmieniowymi, rytmicznymi, wykorzystując także efekty użycia pedału. W okresie neoromantyzmu najwybitniejszym przedstawicielem kompozycji na fortepian był F. Liszt, któremu udało się wykorzystać niemal wszystkie możliwości instrumentu. Jednocześnie m.f. poczęła wiązać się z dokonaniami w zakresie wokalistyki (R. Schumann, F. Schubert, J. Wolf). Dalsi wybitni przedstawiciele m.f. to J. Brahms, M. Reger, P. Czajkowski, M. Musorgski, M. Bałakirew, A. Głazunow, S. Rachmaninow i E. Grieg. Impresjonizm w muzyce odbił się w technice kompozycji na fortepian niezwykłym wyczuleniem na walory brzmieniowe, zastosowaniem pedału, zwłaszcza w zakresie wysokich dźwięków (C. Debussy, K. Szymanowski). W m.f. ostatnich lat utrzymuje się technika zapoczątkowana kompozycjami A. Schönberga i A. Weberna (serializm, aleatoryzm); wybitnymi przedstawicielami tej orientacji są m.in.: P. Boulez, J. Cage, L. Nono, kontynuatorzy neoklasycyzmu P. Hindemith, A. Honegger; w Polsce m.in.: B. Szabelski, Z. Krauze, B. Woytowicz, G. Bacewicz, K. Penderecki.

Reklama

Powiązane hasła:

ŻUŁAWSKI, GRADSTEIN, JELINEK

Podobne hasła:

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama