Ignacy Jan (1860–1941)
pianista, kompozytor, polityk; prof. konserwatorium w Warszawie; jako pianista zadebiutował 1887, od razu odnosząc wielki sukces; przebywał gł. za granicą, dając liczne koncerty w Europie, obu Amerykach, Afryce i Australii; wystąpił w filmie Sonata księżycowa; od 1913 mieszkał na stałe w USA, w miesiącach wakacyjnych odwiedzał Europę, mieszkając w Szwajcarii (Morges). Działalność polityczną rozpoczął w czasie I woj. świat.; dzięki licznym znajomościom w świecie polityki wspierał pol. dążenia niepodległościowe; 1917–19 wchodził w skład Pol. Komitetu Narodowego w Paryżu, reprezentując go w USA; 1919 premier i minister spraw zagr. odrodzonej Polski (podpisał w imieniu Polski traktat wersalski kończący I wojnę światową); od 1922 ponownie koncertował. Położył znaczne zasługi dla pol. życia artystycznego: 1937–40 red. edycji dzieł wszystkich F. Chopina (wspólnie z L. Bronarskim i J. Turczyńskim), 1889 ufundował konkurs dla młodych kompozytorów w Dreźnie, 1900 zał. w USA specjalny fundusz, przyznający co 3 lata stypendia najzdolniejszym kompozytorom amerykańskim (istnieje do dziś); 1910 z jego funduszy wzniesiono w Krakowie Pomnik Grunwaldzki. W pierwszych latach II woj. świat. ponownie włączył się do polityki, 1940 przewodniczący Rady Narodowej przy rządzie emigracyjnym w Londynie; odznaczony Orderem Odrodzenia Polski i O. Orła Białego; po śmierci pochowany na cmentarzu dla zasłużonych w Arlington k. Waszyngtonu; 1992 jego zwłoki sprowadzono do Polski i pochowano w krypcie katedry św. Jana w Warszawie. Aczkolwiek największą sławę przyniosły mu wirtuozowskie interpretacje dzieł kompozytorów romantycznych (gł. F. Chopina, F. Liszta), ceniona jest także jego oryginalna twórczość fortepianowa, w której jest wiele elementów folkloru pol. (Koncert a-moll, Fantazja polska na fortepian i orkiestrę, Wariacje es-moll, Sześć humoresek ze słynnym Menuetem G-dur i Krakowiakiem fantastycznym); rzadziej wykonuje się dzieła symfoniczne (Symfonia h-moll) i operowe (Manru); P. jest autorem licznych pieśni do słów pol. poetów XIX-wiecznych; pozostawił spisane po ang. pamiętniki; od 1988 w Warszawie działa Muzeum im. I.J. Paderewskiego i Wychodźstwa Pol. w Ameryce.
SIENKIEWICZ, MAKSYMIUK, ŁUKASIEWICZ, PUSŁOWSKI, PAWLIKOWSKI, SIKORSKI, OPERA, LEGENDA
- Paderewski Ignacy, (1860-1941)
- Paderewski Ignacy Jan, (1860-1941)
- menuet, tańczyć menueta, mówić...