okres w sztuce pol. przełomu XIX i XX w., w którym obok przenoszenia założeń impresjonizmu, symbolizmu i secesji na grunt rodzimy, wyraźne są próby stworzenia polskiej sztuki narodowej inspirowanej romantyzmem i kulturą ludową. Czołową rolę w kształtowaniu się sz.M.P. odegrało artyst. środowisko krakowskie; impresjonizm, przeszczepiony z Paryża przez W. Podkowińskiego i J. Pankiewicza, dał początek jego polskiej odmianie, związanej z tradycjami malarstwa realistycznego (J. Fałat, L. Wyczółkowski, S. Masłowski); wielu zwolenników znalazł symbolizm (J. Malczewski, W. Weiss, rzeźbiarz X. Dunikowski); w podtekście wielu tych dzieł tkwi problematyka patriotyczna, widoczne jest też urzeczenie naturą i wyczucie charakteru pejzażu polskiego; pol. secesja kształtowała się pod wpływem secesji wiedeńsko-monachijskiej, czołową rolę odegrali S. Wyspiański, J. Mehoffer, E. Okuń, W. Ślewiński, W. Weiss; oprócz malarstwa objęła rzeźbę (B. Biegas, W. Szymanowski), architekturę (T. Stryjeński, F. Mączyński); charakterystycznym rysem epoki było szukanie powiązań pomiędzy poszczególnymi dziedzinami sztuki (np. S. Wyspiański malował obrazy i polichromie, pisał dramaty, wykonywał projekty scenograficzne do tych utworów, projektował okładki i winiety do swych dzieł, postacie ze sztuk pojawiają się w obrazach lub witrażach, projektował też wnętrza i meble). Charakterystyczną cechą sz. M.P. było zainteresowanie i szukanie inspiracji w ludowości Podhala, okolic Krakowa(W. Tetmajer, S. Wyspiański, L. Rydel, T. Axentowicz), także na Huculszczyźnie (W. Jarocki, F. Pautsch). Wpływ na rozwój młodopolskiej plastyki miało zreformowanie przez J. Fałata Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie (1896-1900), zał. 1904 w Warszawie Szkoły Sztuk Pięknych, działalność ugrupowania "Sztuka" i od 1901 Tow. "Polska Sztuka Stosowana", którego celem było postawienie na wysokim poziomie rzemiosła artyst.: projektowania mebli, metaloplastyki, witrażownictwa, tkaniny, szkła artyst. oraz grafiki użytkowej. Witraże tworzyli m.in. J. Bukowski, K. Frycz, J. Mehoffer, H. Uziębło, S. Wyspiański, W. Rzegociński; grafikę użytkową: S. Wyspiański, J. Mehoffer, J. Bukowski, K. Tichy, E. Trojanowski, H. Uziębło. W architekturze odrębnym zjawiskim było stworzenie przez S. Witkiewicza stylu zakopiańskiego, opartego na formach ludowego budownictwa i zdobnictwa podhalańskiego, oraz próby uczynienia go stylem narodowym. Oprócz koncepcji sztuki służącej ludziom, nieautonomicznej, u schyłku XIX w. sformułowano też nowy program działań artystycznych, tj. sztuki podmiotowej (hasło "sztuka dla sztuki"), w której artysta w pełni eksponuje swoją indywidualność; pogląd ten lansował m.in. S. Przybyszewski w redagowanym przez siebie (od 1899) czasopiśmie . Ze sz.M.P. wiąże się także młodopolski styl bycia cyganerii, sposób ubierania się, miejsca spotkań (wybrane kawiarnie, kabarety - np. Zielony Balonik w Jamie Michalika w Krakowie).
POLSKA. SZTUKA. SZTUKA PO 1945, AWANGARDA KRAKOWSKA
- POLSKA. SZTUKA. MODERNIZM, MŁODA POLSKA, u schyłku XIX w. (od...
- POLSKA. LITERATURA. MŁODA POLSKA, (1890-1918)
- MŁODA POLSKA, półtajna emigracyjna...