wieś gminna w woj. łódzkim, w powiecie piotrkowskim, przy ujściu Moszczanki do Wolbórki; w XII w. gród kasztelański z komorą celną; od 1273 miasto, własność biskupów kujawskich; 1410–22 miejsce kilkakrotnych zgrupowań wojsk pol. przed bitwami z Krzyżakami; w XVI w. ośr. sukiennictwa i piwowarstwa; podupadł w XIX w. (1870 utrata praw miejskich); IX 1939 miejsce walk obronnych z Niemcami, podczas okupacji licznych egzekucji Żydów; zachowany średniowieczny układ urbanistyczny, pałac biskupów kujawskich z 1773, park z XVIII w; miejsce narodzin i śmierci Andrzeja Frycza Modrzewskiego (w pałacu Izba jego pamięci).
- GERWARD, (?-1323)