(ok. 1503-72)
największy polski pisarz polit. epoki odrodzenia, reformator społ., moralista, teolog; po studiach w Akad. Krakowskiej (1517-22) i otrzymaniu święceń pracuje w kancelarii prymasa J. Łaskiego i bpa poznańskiego J. Latalskiego. 1536, po śmierci Erazma z Rotterdamu, przywiózł z Bazylei do Polski jego zbiór biblioteczny, zakupiony przez J. Łaskiego. 1547-53 sekretarz Zygmunta II Augusta, od 1553 osiadł na dziedzicznym urzędzie wójta w Wolborzu. Prześladowany przez władze kościelne (nie zezwoliły na wydanie całości jego gł. dzieła), znalazł 1556 schronienie na dworze hetmana J. Tarnowskiego i dzięki poparciu Zygmunta Augusta został wyłączony spod jurysdykcji kościelnej. Pod koniec życia atakowany jako heretyk (m.in. przez S. Orzechowskiego), mimo iż zajmował się problemami organizacji Kościoła, życia rel., teologii; bliskie mu były środowiska reformacyjne i ideologia kalwińska, a zwł. ariańska. Działalność pisarską rozpoczął 1543: Lascius, czyli o karze za mężobójstwo, następnie Mowa Perypatetyka Prawdomówcy; sprzeciw duchowieństwa wywołała 1546 Ad Regem, Pontifices... et Populos Poloniae... oratio; od 1546 pracował nad swoim najważniejszym dziełem-traktatem - Commentatoriorum de Republica emendanda (O poprawie Rzeczypospolitej), w którym dał wnikliwą analizę ustroju społ.-polit. ówczesnej Polski i przedstawił program jego przebudowy (m.in. postulował zniesienie pańszczyzny, równoprawność obywateli wobec prawa, pierwszy w świecie potępił wojnę zaborczą, postulował laicyzację oświaty, żądał tolerancji rel., niezależności kościoła katolickiego od Rzymu). W ostatnim dziele Silvae quatuor (wydane pośmiertnie 1590 w Rakowie) krytykował feudalne stosunki w Kościele; był najwybitniejszym w Polsce głosicielem Erazmiańskiej zasady humanizmu renesansowego (tzw. irenizm), pokoju i zgody między wyznaniami.
- Frycz Modrzewski Andrzej, (ok.1503-72)
- Modrzewski Frycz Andrzej, (ok.1503- 72)
- ANDRZEJ, Pochodzenia greckiego,...