(1929)
dramat J. Szaniawskiego, uznawany za jeden z najwybitniejszych w lit. pol. W 1929 r. został wystawiony przez 8 teatrów w Polsce, w 1930 r. ukazał się w wyd. książkowym (wraz z Ptakiem i Żeglarzem). W dwudziestoleciu międzywojennym był grany w Londynie, Rzymie i Trieście, tłum. na jęz. czes., łot., niem., wł., szwedz. Często wznawiany po wojnie. Typowy dla dramaturgii Szaniawskiego motyw prawdy i fałszu stał się w A. i r. podstawą rozważań nad odpowiedzialnością i karą. Surowej, zgodnej z literą prawa sprawiedliwości przeciwstawia pisarz działania bardziej powściągliwe, nie przynoszące natychmiastowych skutków, ale nie niszczące człowieka. Najsurowszym i ostatecznym sędzią okazuje się w utworze sumienie. Uwaga autora skupia się na kreacji bohaterów (wpływ H. Ibsena) - gest, mimika, ruch sceniczny ujawniają ich skrywane uczucia. Powtarzający się w dramacie motyw róż ma wiele znaczeń - ich hodowla jest m.in. symbolem pracy nad sobą, uczenia się umiaru i tolerancji. Pełna aluzji i niedomówień sztuka stwarza możliwość różnych interpretacji (np. nadanie różom imion czyni je symbolem ludzkich uczuć). Za A. i r. otrzymał Szaniawski w 1930 r. Państwową Nagrodę Literacką.
- SZANIAWSKI, Jerzy (1886-1970)
- SZCZEPKOWSKI, Andrzej (1923-97)
- Szaniawski Jerzy, (1886-1970)