utwór B. Prusa, trudny do zakwalifikowania gat. (opowiadanie lub powieść). Wydrukowany w "Kurierze Warszawskim" (1880) pt. Chybiona powieść, w wyd. osobnym - Anielka. Znakomity portret psychol. 13-letniej dziewczynki, przeżywającej kolejne rozczarowania i tracącej zaufanie do ojca - typowego ziemianina okresu pouwłaszczeniowego. Lekkomyślny, żyjący w świecie efektownego pozoru, poczuciu wyższości wobec chłopów, niezdolny do zmiany sposobu myślenia czy postępowania, przyczynia się do zaostrzenia konfliktu z wsią (podpalenie dworu), a także tragedii rodziny (śmierć Anielki i jej matki). Sam z opresji wychodzi cało - bogato się żeni. Prus stworzył obraz ziemiaństwa nie ujawniając natrętnie tendencji, posługując się przykładami. Uwaga czytelnika została skierowana na przeżycia dziecka, które nie znajdując w nikim oparcia, musi samo dokonywać ocen moralnych i wyborów przerastających jego siły. W tym ujęciu problemy społ. odsłaniają swój aspekt moralny. Utwór pisany nie dla dzieci, wszedł do kanonu ich lektur. Był tłum. na jęz. czes., franc., niem., serbsko-chorwacki.
- Anielka, bohaterka szkicu powieściowego...
- Anielka P., po mężu Kromicka, bohaterka powieści Bez...
- do jasnej anielki, ‘przekleństwo’