(1970)
powieść W. Terleckiego poświęcona wydarzeniom powstania 1863. Bohaterem jest Aleksander Waszkowski, ostatni konspiracyjny przywódca organizacji powstańczej, który wskutek szczególnie okrutnego śledztwa załamał się, wydał swoich współtowarzyszy i został powieszony na stokach warszawskiej cytadeli w rok po Traugucie. Pisarza interesuje odpowiedź na wiele pytań, które pozostały poza ustaleniami historyków, m.in. jakie były prawdziwe powody załamania i zdrady; jak przebiegało śledztwo; czy upadła wiara w sens dalszej walki i in. Problematyka hist. jest punktem wyjścia do rozważań natury psychol. o osobowości i jej tajemnicach, dylematach moralnych i rzeczywistych motywach decyzji człowieka; autor prowadzi swoiste śledztwo psychol. próbując ukazywać historię poprzez doświadczenia i przeżycia jednostki.