Reklama

Grynberg Henryk

(ur. 1936)

powieściopisarz, poeta, aktor Teatru Żydowskiego, absolwent wydziału dziennikarskiego UW, od 1967 r. w Stanach Zjednoczonych, tam kończy slawistykę. Zmuszony do emigracji ze względu na swoje żyd. pochodzenie, po Marcu 1968 stał się obiektem napastliwej nagonki prasowej. Tworzywem lit. G. są osobiste przeżycia i obserwacje, ale judaizm autora przepleciony jest nutą wręcz katol. Jeszcze w kraju wydał tom wierszy Święto kamieni (1964), na emigracji Antynostalgia (1971), Wiersze z Ameryki (1980), Wśród nieobecnych (1983), Pomnik nad Potomakiem (1989), Wróciłem (1991), wszystkie nie dorównują jednak prozie. Początkowo bliskie poetyce Różewicza, bardziej jednak patetyczne, rozważające los spadkobiercy narodu skazanego na zagładę, sięgające po kategorie metafizyczno-widmowe. Jako prozaik debiutował zbiorem opowiadań Ekipa Antygona (1963) rozgrywających się na dwóch planach, wojennym ukazującym kształtowanie się świadomości żyd. dziecka i współczesnym przywołującym miejsca kaźni. Uznanie zyskał powieścią Żydowska wojna (1965), w której przedstawił walkę o przetrwanie żyd. rodziny, z pełną wymowy goryczą wobec ludzkiej niechęci lub słabości wobec czyjegoś cierpienia. Dalsze dzieje bohatera po klęsce Niemców ukazują kolejne tomy Zwycięstwo (1969) i Życie ideologiczne (1975). Pewną transpozycją własnych losów są powieści Życie osobiste (1979) i Życie codzienne i artystyczne (1980). Mimo zastrzeżeń autora, by nie tworzyć uproszczeń, na wyraźne elementy biografii wskazuje się w powieści Kadisz (1987), będącej rodzajem przypowieści o śmierci i ocaleniu. W latach następnych ukazują się eseje Prawda nieartystyczna (1984), dramat Kronika (1987), opowiadania Szkice rodzinne (1990) i powieści Dziedzictwo (1993) oraz Dzieci Syjonu (1994). Tematem nieustannie obecnym w twórczości G. jest holokaust i pytanie o odpowiedzialność za zbrodnie ludobójstwa.

Reklama

Podobne hasła:

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama