obrazek M. Konopnickiej opubl. w t. Poezje (1881), w którym bohaterem jest uwolniony od wyzysku pańszczyźnianego chłop. Przedstawiona tragedia życiowa odnosi się do ciężkiej sytuacji wielu chłopów, którzy carską ustawą uwłaszczeniową w 1864 r. otrzymali wolność, ale wraz z nią pozbawieni zostali jakiejkolwiek formy opieki ze strony pana. Kluczowym słowem jest właśnie "wolność" zawsze rozumiana jako najwyższa wartość, w zestawieniu z sytuacją "wolnego" najmity staje się okrutną kpiną z jego położenia, ponieważ został uwolniony od wszystkiego, co miał: rodziny, domu, ojcowizny, pracy. W jego wypadku wolność oznacza nędzę i głód, ma też wolny wybór życia lub śmierci. Sytuacja lir. nacechowana gorzką ironią i sarkazmem ukazuje tragiczny wymiar pozornej wolności chłopa, któremu "nic nie ciąży na świecie".
- KONOPNICKA, Maria z Wasiłowskich,...
- Konopnicka Maria, pseud. Jan Sawa, Marko, (1842-1910)