(1474-1533)
wł. poeta, mistrz epiki rycerskiej; związany zdworem książąt d’Este wFerrarze, osiągnąwszy dobrobyt, całkowicie oddał się pisarstwu. Jako komediopisarz naśladował sztuki autorów rzym. Plauta i Terencjusza, wydał Satyry pisane wformie listów, mające charakter poufnych zwierzeń. Do hist. lit wszedł na stałe jako autor poematu rycerskiego Orland szalony (1532), składającego się z46 pieśni pisanych oktawą. Wzamyśle pisarza utwór miał stanowić nawiązanie do Pieśni oRolandzie ido dzieła M.M. Boiarda Orlando Innamorato, jednak, wprzeciwieństwie do swoich poprzedników, A. skupił się na wątkach miłosnych, które górują nad batalistycznymi elementami fabuły (walkami rycerzy Karola Wielkiego zSaracenami). Orlando, czyli Roland, rycerz bez skazy, którego życie wypełnia pogoń za nieosiągalną Angeliką, na skutek rosnącego niepokoju oukochaną, złowróżbnych snów iprzywidzeń popada wszaleństwo. Całość poematu, wktórym wątki realistyczne łączą się zfantastycznymi (czary, cuda, podróż na księżyc), przenika pierwiastek ironii. Tendencję wepice poetyckiej, przejawiającą się wstosowaniu urozmaiconych fabuł, przesyconych groteską ifantastyką, zdominującą wnarracji ironią nazywa się ariostyzmem. Orlando wpłynął na rozwój poematu heroikomicznego idygresyjnego. Nawiązywali do niego m.in. G.G.Byron iJ. Słowacki.
- LUDWIK, Pochodzenia starogermańskiego,...