wmit. gr. syn Zeusa iMai, córki Atlasa; na świat przyszedł wgrocie ustóp góry Kyllene wArkadii. Już jako niemowlę odznaczał się wielkim sprytem - wdniu swoich urodzin opuścił kołyskę iukradł stado wołów Apollonowi, aze skorupy żółwia zrobił pierwszą na świecie lirę. Apollon, zachwycony brzmieniem instrumentu, wymienił go na swoje stada; za wynaleziony flet ofiarował H. złoty kij pasterski iobdarzył go darem wieszczenia. Jedynie wdzieciństwie H. występuje wmit. wgł. roli, winnych przekazach pełni funkcje drugorzędne jako wysłannik bogów; jest opiekunem bohaterów, handlarzy izłodziei, pasterzy, przewodnikiem dusz zmarłych do Podziemia, patronem podróżnych, bogiem dróg igranic. Wizerunek H. wznoszono na rozstajnych drogach ina granicach wpostaci słupa, którego górę stanowiło popiersie ludzkie, adół wydatne męskie organy płciowe. Najbardziej znanym epizodem, związanym zH., jest śmierć Argosa. W Rzymie identyfikowano go zMerkurym, patronem kupców. W409r.p.n.e. zbudowano pierwszą świątynię Merkurego wRzymie. Neoplatonicy iwyznawcy mistycyzmu utożsamiali H. zegipskim bogiem Tothowem, ojcem wszelkiej wiedzy. H. przedstawiano jako młodzieńca ubranego wskrzydlate sandały, kapelusz zszerokim rondem, zkaduceuszem, symbolem posłannictwa wdłoni. Postać H. występuje wdramacie satyrowym Sofoklesa Tropiciele.
Hermes
Literatura powszechna