(1839)
powieść Stendhala, do której intrygę, podobnie jak wwypadku Kronik włoskich, pisarz zaczerpnął zXV-wiecznego romansu. Bohater, Fabrycy del Dongo, młodzieniec rozczarowany po bitwie pod Waterloo do żołnierki, za namową ciotki Giny Sanseverina, która marzy okarierze duchownej dla niego, wstępuje do akademii kościelnej wNeapolu. Po powrocie do Parmy wakcie samoobrony zabija "impresaria" aktorki Marietty, wokół której "czynił starania". Zmuszony do opuszczenia Parmy, udaje się do Bolonii, gdzie spotyka go kolejny zawód miłosny. Po nierozważnym powrocie zostaje aresztowany iosadzony wcytadeli, wwieży Farnese. Tu spotyka miłość swego życia, córkę generała, dowódcy pilnującej go straży, Klelię Conti. Ze względu na nią, ku rozpaczy Giny, wzbrania się przed ucieczką zwięzienia. Wefekcie sama Klelia pomaga ukochanemu wopuszczeniu cytadeli, jednak dręczona wyrzutami sumienia zpowodu nielojalności wobec ojca, ślubuje Madonnie, że już nigdy nie zobaczy Fabrycego. Zpolecenia generała poślubia markiza Crescenzi. Tymczasem dzięki staraniom zapobiegliwej Giny dochodzi do rewizji procesu Fabrycego, który zostaje mianowany koadiutorem arcybiskupa Parmy. Miłość między byłymi kochankami wbrew złożonym przysięgom (Fabrycy jest już arcybiskupem, Klelia żoną innego) wybucha na nowo. By nie złamać danego Madonnie przyrzeczenia, młodzi spotykają się tylko nocą, gdy nie mogą się zobaczyć. Wkrótce na świat przychodzi owoc ich namiętności - syn. Kiedy dziecko umiera, Klelia, przekonana, że jest to kara za złamanie przysięgi (wczasie choroby synka ujrzała Fabrycego), dokonuje żywota wkilka miesięcy później. Zrozpaczony Fabrycy, któremu religia nie pozwala odebrać sobie życia, zamyka się wpustelni wParmie, którą opuszcza tylko, by odwiedzać ciotkę. Wkrótce ioni umierają. WP.p. obok wątku miłosnego występuje rozbudowany wątek polit. (pozostając pod jego wrażeniem H. Balzac uznał Stendhala za godnego ucznia N. Machiavellego); intrygi polit. idworskie są równie istotne, co miłosne perypetie bohaterów. Uchodząca za najwspanialszą powieść Stendhala P.p. powstała wrekordowym tempie 52 dni.
- GINA, Skrót imion Regina lub...
- CHRISTIAN-JAQUE, właśc. Christian Maudet...
- ANGELIKA, Pochodzi od łacińskiego...