(1896)
powieść G. Flauberta, którą sam autor określił jako "książkę o miłości, ale takiej tylko, jaka może obecnie istnieć - to znaczy całkowicie biernej". Podczas wakacji spędzanych z matką w Nogent-sur-Seine młody maturzysta Fryderyk Moreau zakochuje się w pani Arnoux. Po przybyciu do Paryża, gdzie ma zamiar podjąć studia prawnicze, poznaje męża swojej ukochanej, bon vivanta i samochwała, który wprowadza młodzieńca do swojego salonu i do sypialni swojej kochanki, Rozanety. Myśl o pani Arnoux nie pozwala Fryderykowi przekroczyć granicy zażyłości z Rozanetą, przekreśla też małżeństwo z zakochaną w nim do szaleństwa Luizą Roque. Marzenia Fryderyka bliskie są spełnienia, gdy pani Arnoux wyznaje mu miłość i wyznacza spotkanie. Z powodu nagłej choroby jej syna rendez-vous nie dochodzi jednak do skutku, a rozgoryczony młodzieniec nawiązuje romans z bogatą panią Dambreuse. Ostatnia scena powieści pokazuje spotkanie dwóch starzejących się przyjaciół, Fryderyka i Deslauriers’a, którzy usiłują dociec przyczyn życiowej klęski. W końcu odpowiedzialnością za zmarnowane życie obciążają "przypadek, okoliczności i epokę, w której wypadło im żyć". Tłem dla miłosnych perypetii bohatera, reprezentującego pokolenie Flauberta, są wydarzenia hist. - rewolucja 1848 r. i zamach stanu r. 1851. Podtytuł powieści, Dzieje pewnego młodzieńca, wyraźnie wskazuje jednak, że pierwszoplanową postacią Flaubert pragnął uczynić nie historię, ale jednostkę.
- Arnoux Maria Aniela, postać z powieści Gustave’a...
- Anusia, postać z komedii Moliera...
- Arnolf, główny bohater komedii...