(1717-97)
pisarz ang., twórca powieści gotyckiej. Syn Roberta, premiera, absolwent ekskluzywnej szkoły w Eton i uniwersytetu w Cambridge. Członek parlamentu, w 1747 r. nabył posiadłość w Twickenham, gdzie zbudował zamek w stylu gotyckim i założył prywatną prasę Officina Arbuteana, drukującą jego pierwsze książki. Opublikował m.in. rozprawę Wątpliwości historyczne co do życia i panowania Ryszarda III (1760), Anegdoty o malarstwie angielskim (1762-71) oraz Katalog rytowników urodzonych lub mieszkających w Anglii (1763). Do historii lit. W. przeszedł jako autor Zamku Otranto (1764), utworu, który zainaugurował nowy gat., tzw. powieść gotycką (zob. Mnich). Jej cechą charakterystyczną jest umiejscowienie akcji w średniowieczu, w scenerii gotyckiego zamku, gdzie w atmosferze mroku i tajemnicy rozgrywają się niesamowite zdarzenia, często z udziałem istot nadprzyrodzonych. Swoje dzieło W. skonstruował w formie opowieści o snach, a jego bohaterem uczynił Manfreda, feudalnego pana. W powieści roi się od zjaw, przepowiedni, magicznych zabiegów i tragicznych epizodów. Zdaniem krytyki talent pisarski W. znalazł najpełniejszy wyraz w wydanych pośmiertnie dziennikach: Wspomnienia z ostatnich dziesięciu lat panowania Jerzego II (wyd. 1846), Wspomnienia z panowania króla Jerzego III (wyd. 1859) oraz Dziennik z panowania Jerzego III od 1771 do 1783 (wyd. 1859). Dużą wartość lit. przedstawia także bogata, licząca ok. 4000 listów, korespondencja pisarza wyd. dopiero w l. 1903-1905.