– rozdział ten składa się z kilku grup tematycznych: wzajemne uznawanie kwalifikacji zawodowych, prawa obywatelskie, swobodny przepływ pracowników, zachowanie przez pracowników migrujących praw do emerytur dodatkowych oraz koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego w rozumieniu art. 51 TWE oraz rozporządzenia 1408/71 EWG. Sesja wielostronna przeglądu prawa odbyła się w dniach 6–7 kwietnia 1999, sesja dwustronna 8–9 kwietnia 1999. Polskiej delegacji przewodniczyła Irena Boruta, podsekretarz stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej. Negocjacje akcesyjne rozpoczęły się 26 maja 2000, a ich tymczasowe zamknięcie nastąpiło 21 grudnia 2001. Jest to jeden z rozdziałów wzbudzających najwięcej emocji społecznych, ponieważ reguluje dostęp polskich pracowników do unijnego rynku pracy. Ta kwestia wraz ze wzajemnym uznawaniem kwalifikacji zawodowych lekarzy stomatologów i pielęgniarek przyczyniła się do znacznego przedłużenia negocjacji. Stanowisko strony polskiej było jasne do początku negocjacji: Polska akceptuje całość unijnego prawa regulującego kwestie będące przedmiotem tego zagadnienia i domaga się objęcia obywateli polskich całością praw i obowiązków wynikających ze swobody przepływu osób, w tym zagwarantowania możliwości podejmowania pracy w krajach Unii Europejskiej od pierwszego dnia członkostwa. Na skutek sprzeciwu Niemiec i Austrii obawiających się nadmiernej migracji pracowników z Polski, przyjęto wspólne stanowisko w sprawie konieczności zastosowania rozwiązań przejściowych. W wyniku negocjacji ustanowiony został siedmioletni okres przejściowy w swobodnym dostępie polskich pracowników do unijnego rynku pracy. Przybrał on formułę 2+3+2, co oznacza, że najpóźniej pod koniec drugiego roku członkostwa Polski w UE państwa członkowskie będą miały prawo zgłaszać do Komisji Europejskiej chęć utrzymania wprowadzonych ograniczeń o kolejne trzy lata. Jeśli zagrożenie destabilizacji rynku pracy nie minie, ograniczenia mogą być stosowane przez następne dwa lata. Po upływie siedmiu lat od momentu uzyskania członkostwa Polacy uzyskają pełny dostęp do unijnego rynku pracy. W toku negocjacji uzgodniono także, że Polska będzie miała możliwość skorzystania z klauzuli wzajemności pozwalającej na stosowanie środków ograniczających wobec tych państw, które takie środki wprowadziły wobec Polski. Państwa unijne, przyjmując stanowisko wprowadzające ograniczenia w dostępie do rynku pracy, kierowały się zasadą solidarności. Jednocześnie część państw zadeklarowała chęć liberalizacji rynku pracy już od pierwszego dnia członkostwa Polski w Unii (Szwecja, Dania, Irlandia, Grecja, Wielka Brytania), część natomiast, np. Francja i Włochy, zapewnia, że zliberalizuje rynek pracy po dwóch latach. Ograniczenie zasady swobodnego przepływu osób nie oznacza, że obywatele polscy będą pozbawieni możliwości podejmowania pracy w krajach Unii. W dalszym ciągu będą obowiązywały umowy dwustronne pomiędzy rządem polskim a rządami niektórych państw członkowskich, na podstawie których Polacy będą mogli legalnie podejmować zatrudnienie. Kolejne istotne zagadnienie to wzajemne uznawanie kwalifikacji i tytułów zawodowych. Polska, akceptując unijne rozwiązania, wyraziła zgodę na wprowadzenie tytułu zawodowego lekarz dentysta w miejsce stosowanego w Polsce tytułu lekarz stomatolog. Zgodnie z dyrektywą 78/687 obowiązujący na terenie Unii Europejskiej tytuł zawodowy lekarz dentysta jest jednoznaczny z używanym w Polsce tytułem lekarz stomatolog. Natomiast stomatolog jest w krajach Unii tytułem uzyskiwanym w ramach specjalizacji zdobywanej przez lekarzy, tym samym zdobycie go obwarowane jest wieloma dodatkowymi warunkami wykraczającymi poza pięcioletnie studia magisterskie wymagane do zdobycia tytułu lekarza dentysty. Dlatego też mimo sprzeciwu środowiska lekarskiego Polska zaakceptowała zmianę tytułu lekarz stomatolog na lekarz dentysta, aby umożliwić obywatelom polskim wykonywanie pracy w swoim zawodzie na terenie Unii. Znacznie trudniejszą kwestią okazało się uznanie przez państwa członkowskie dyplomów pielęgniarskich zarówno magisterskich, jak i licencjackich (jest to spowodowane krótszym wymiarem godzin obowiązującym podczas studiów medycznych w Polsce). Mimo że w trakcie negocjacji w tym rozdziale państwa członkowskie zgodziły się na uznanie dyplomów polskich pielęgniarek, formalne potwierdzenie tych ustaleń uzyskano dopiero w trakcie rozmów na szczycie Rady Europejskiej w Kopenhadze. Zgodnie z zawartym porozumieniem w wypadku pielęgniarek i położnych z wykształceniem średnim wymagany będzie pięcioletni okres praktyki pielęgniarskiej w ciągu siedmiu lat od wydania przez Polskę certyfikatu potwierdzającego posiadanie dyplomu. Zapisy potwierdzające te ustalenia umieszczone zostaną w tekście Traktatu Akcesyjnego.
- obszary negocjacyjne, – tematyczne grupowanie...