HANDEL

forma wymiany towarowo-pieniężnej, ukształtowana w procesie społecznego podziału pracy, a polegająca na przenoszeniu na rynku, pomiędzy podmiotami życia gospodarczego, dóbr i usług służących zaspokajaniu najszerzej pojętych potrzeb ekonomicznych i społecznych. Także dział gospodarki nar. stanowiący zespół instytucji, które dysponują stosownym aparatem organizacyjnym i techn. umożliwiającym obrót towarowy (transport, składowanie, kupno-sprzedaż, pośrednictwo); wszelkie podejmowane działania mają służyć osiąganiu i pomnażaniu zysku; w sensie właściwym h. występuje w gospodarce rynkowej, gdzie wszelkie działania stymuluje prawo podaży i popytu. Historycznie h. zaczął kształtować się w okresie rozpadu wspólnoty pierwotnej, wraz z pojawieniem się prostych form pieniądza (pośrednika wymiany, stanowiły go np. skóry, sól, kruszce). Handel był gł. elementem ekspansji gosp. i polit. staroż. cywilizacji (Fenicja, Grecja, Chiny). W średniowieczu funkcjonował w formach zmonopolizowanych (cechy, hanzy, gildie), skoncentrowany w miastach, których władze strzegły przywilejów handlowych. Pod koniec średniowiecza nastąpił gwałtowny rozwój h. międzynar. (XII-XIII w. z i do miast włoskich, XV-XVI w. - kolonii portugalskich i hiszp., XVII w. - holenderskich, XVIII w. - francuskich i angielskich). W ciągu XIX w. światowy wolny h. osiągnął apogeum. W XX w. rządy wielu państw podejmowały próby ochrony własnego rynku przed konkurencją tanich towarów z zagranicy poprzez wprowadzanie ograniczających h. systemów ceł ochronnych, podatków przywozowych, a nawet prohibicji. W innych znów przypadkach państwo dokonywało zakupów interwencyjnych, po cenach nieatrakcyjnych dla prywatnych pośredników. Państwo podjęło się także ochrony konsumenta przed wszelkimi formami nieuczciwego h. Przedmiotem h. są wartości produkcyjne i konsumpcyjne, dobra materialne i usługi, ruchomości i nieruchomości, wytwory kultury, papiery wartościowe i ludzie (handel żywym towarem). H. przybiera różne formy zależnie od wielkości zaangażowanego kapitału i rodzaju transakcji (h. hurtowy, detaliczny) oraz terenu działania (h. wewnętrzny i zagraniczny). Pośrednicząc między podmiotami życia gospodarczego h. zwiększa wartość towarów (składowanie, konserwacja, sortowanie), wpływa na lepsze wykorzystanie warunków produkcji, jej strukturę i poziom zaopatrzenia rynku (transport), kształtuje cenę rynkową, eliminuje zbędnych pośredników, prowadzi analizę rynku, kształtuje model i kulturę konsumpcji.

• handel, dorobić się na handlu...
• HANDEL, Jeśli przyśni ci się...
• HANDEL, SYNONIM: sprzedaż,...