cykl powieści historyczno-przygodowych H. Sienkiewicza, obejmujących: Ogniem i mieczem, Potop i Pana Wołodyjowskiego; pisana "ku pokrzepieniu serc" w latach 1883-88; czas akcji obejmuje okres powstania Chmielnickiego i wojen polsko-kozackich (Ogniem i mieczem), najazd szwedzki na ziemie polskie (Potop), wojnę polsko-turecką 1672 r. (Pan Wołodyjowski); kompozycja wszystkich części jest podobna; podstawowy jest wątek miłosny prowadzony wg identycznego schematu: miłość z przeszkodami (ona jedna ich dwóch) ale zawsze kończący się szczęśliwie, oraz wątek awanturniczy - liczne przygody głównych bohaterów, zwykle wychodzących obronną ręką z najcięższych opresji; akcja każdego z utworów rozgrywa się w czasach zagrożenia niepodległości Polski; Sienkiewicz wprowadził do powieści postaci historyczne i zręcznie splótł ich losy z postaciami fikcyjnymi, choć mającymi często historyczne pierwowzory; wspólny dla wszystkich części cyklu jest sposób przedstawiania wielkich bitew, jak również opis pojedynków pomiędzy głównymi bohaterami, wzorowany na wielkich pojedynkach z Iliady czy Odysei; wspólny dla cyklu jest również sposób portretowania postaci - we wszystkich częściach bohater pozytywny to człowiek bez skazy, o nieposzlakowanej reputacji, zaś postaci negatywne, o wyższym skomplikowaniu psychologicznym, zwykle ponoszą zasłużoną karę (np. Azja Mellechowicz), choć niekoniecznie ramieniem sprawiedliwości są ich zaciekli przeciwnicy (akt miłosierdzia Skrzetuskiego wobec Bohuna); plastyczne opisy, język lekko archaizowany to niektóre z elementów tworzących koloryt powieści; stylizacja obejmuje często spore partie powieści, wzorowane na języku Pamiętników Paska; Sienkiewicz często odwołuje się do romantyków - zwłaszcza w opisach przyrody oraz w scenach batalistycznych; poszczególne części T. zyskały wielką popularność już jako powieści drukowane w prasie w odcinkach; popularność ta jest porównywalna z oglądalnością współczesnych seriali telewizyjnych; czytelnicy mieli wpływ na dalsze losy bohaterów T. (dzięki ich interwencji np. nie zginął Kmicic).
- TRYLOGIA, (lit.)
- TRYLOGIA, (hist.)
- TRYLOGIA FALLOTA, wrodzona wada , na którą...