konspiracyjna formacja policyjna, tworzona od 1943 jako zalążek przyszłej policji podczas ewentualnego powstania i po wyzwoleniu; podlegał Departamentowi Spraw Wewn. Delegatury Rządu RP na Kraj; skupił w swych szeregach część przedwojennych funkcjonariuszy Policji Państwowej; 1943-44 przejął niektóre oddziały Wojskowej Służby Ochrony Powstania, Ludowej Straży Bezpieczeństwa oraz oddziały terytorialne BCh; prowadził wywiad w zakresie działalności Policji Pol. i Policji Kryminalnej Generalnej Guberni, szkolił nowych funkcjonariuszy, organizował konspiracyjną służbę śledczą, zwalczał bandytyzm, współdziałał z Kierownictwem Walki Podziemnej; 1944 liczył kilkanaście tys. czł. (nie licząc oddziałów praktycznie podporządkowanych Straży Samorządowej, rekrutującej się z Milicji Robotniczej PPS - przewidywanej do ochrony zakł. przemysłowych); komendanci: ppłk M. Kozielewski, ps. Leon, i mjr S. Tabisz, ps. Piotrowski.
- STRAŻ SAMORZĄDOWA, stworzona 1943 decyzją...
- POLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE 1939-45, konspiracyjne instytucje...