przypadło na moment kompletnej dezorganizacji wszystkich trzech mocarstw zaborczych i przebiegało bez problemów na większości ziem pol., trzeba było jednak ustalić przebieg granic i uzyskać dla nich międzynar. aprobatę. Rodzące się państwo zostało wplątane w szereg konfliktów: z Ukraińcami trwały walki o Lwów, z Czechami sporne były terytoria Spiszu i Zaolzia, zwycięstwo powstania wielkopolskiego wyjaśniło sprawę środkowej części granicy z Niemcami, sporny pozostał jednak podział Śląska, Mazur i przynależność Gdańska, szczególnie trudne było znalezienie kompromisu z Litwą, a przebieg granicy wsch. był sprawą otwartą wobec rewolucji w Rosji; ostateczny kształt granic uzyska P. 1922 - po pokoju ryskim zamykającym wojnę z Rosją, plebiscycie i powstaniach śląskich oraz przyłączeniu tzw. Litwy środkowej. Dużą rolę w ich zatwierdzeniu odegrał międzynar. autorytet Paderewskiego i wieloletnia działalność związanego z endecją Nar. Komitetu Pol. w Paryżu. Pierwsze wybory do Sejmu odbyły się 26 I 1919, prowizoryczną Małą Konstytucję uchwalono 20 II 1919, Konstytucję zw. marcową - 17 III 1921, pierwszego prezydenta Zgromadzenie Nar. wybrało 9 XII 1922 (G. Narutowicz, zastrzelony 16 XII), 20 XII wybrano kolejnego, S. Wojciechowskiego. Zostanie zmuszony do ustąpienia 1926 w wyniku zamachu majowego J. Piłsudskiego, który do śmierci (1935) będzie de facto sprawował władzę w kraju, mimo skromnego tytułu Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych (tj. wodza naczelnego na wypadek wojny). Piłsudski obsadzi organa władzy swymi podkomendnymi z Legionów, zmieni konstytucję (23 IV 1935) i ordynację wyborczą, spacyfikuje opozycję (proces brzeski, obóz w Berezie Kartuskiej). Tymczasem nadciąga wojna; nie potrafiły jej zapobiec ani sojusze P. z Francją i Anglią, ani skupiająca skłócone ze sobą państwa Europy środk. Mała Ententa.