(1719-85)
książę, generał, polityk franc.; 1758-61 min. spraw zagr. Ludwika XV, prowadził politykę tzw. odwróconych sojuszów (proaustriacką, antypruską, antyangielską); 1761 zawarł tzw. pakt rodzinny (przymierze wszystkich Burbonów panujących w Europie); 1761-66 min. floty, 1761-70 - wojny; 1766-70 ponownie odpowiadał za sprawy zagr., popierając m.in. konfederację barską; 1766 po śmierci St. Leszczyńskiego przyłączył do Francji Lotaryngię, 1768 - Korsykę; 1770 na skutek intryg pani du Barry w niełasce. Opiekun encyklopedystów, 1765 spowodował wypędzenie z Francji jezuitów; autor sławnych Pamiętników.