Instytucje i organizacje religijne
eklektyczna doktryna religijna uformowana na kanwie chrześcijaństwa, z elementami manicheizmu, głoszona przez wybitnego pisarza ros. Lwa Tołstoja, popularna pod koniec XIX w.; t. odrzuca kult zewnętrzny i dogmatykę chrześc., natomiast nauki moralne wypływające z wzbogaca o wątki panteistyczne (Bóg i świat to jedność); wychodząc z manicheistycznego przeświadczenia, iż świat jest zły, Tołstoj uważał, iż gat. ludzki powinien wyginąć, stąd należy przestrzegać czystości moralnej; 1901 synod cerkwi prawosławnej uroczyście potępił L. Tołstoja za głoszone poglądy, niemniej popularność pisarza sprawiła, że gminy tołstojowskie powstawały zarówno w Rosji przedrewolucyjnej, jak w USA i Anglii.