zbiór tzw. przykładów, przeznaczonych do użytku kaznodziejów; powstał w 1. poł. XIV w. prawdopodobnie w Anglii i rozpowszechnił się szybko w całej Europie w rozmaitych odpisach, a następnie przedrukach (po raz pierwszy wydano je drukiem 1472 w Kolonii) oraz przekładach na języki narodowe (pol. przekład powstał ok. 1540 pt. Historyje rzymskie). Z historią mają one tyle wspólnego, że we wstępie każdego opowiadania znajduje się zdanie informujące, iż opowiedziane zdarzenie miało miejsce za panowania konkretnego cesarza rzymskiego (niekiedy nawet jego imię jest fikcyjne); najcenniejsza lit. jest Historia o Apollonie, królu tyrskim, żywoty świętych Aleksego i Eustachego (powtórzone za Złotą legendą Jakuba de Voragine); są też w zbiorze nawiązania do mitologii antycznej, bajki Ezopa, przypowieści filozoficzne zaczerpnięte z mędrców Wschodu; wiele wątków G.R. przetrwało w tradycji ludowej oraz w literaturze (m.in. barokowej, u Reymonta, Sienkiewicza i in.); dużą popularność zbiór ten zyskał na ziemiach ruskich.
GESTA ROMANORUM
Literatura obca