rzemiosło trudniące się ręcznym wyrobem przedmiotów dekoracyjnych z kutego żelaza; znane już w starożytności, zarówno przy zastosowaniu techniki kowalskiej (na gorąco), jak ślusarskiej (na zimno); w okresie średniowiecza zajmowali się nim mnisi w pracowniach klasztornych, gdzie wykonywano okucia skrzyń i drzwi, przeważnie o motywach roślinnych; w XIII w. nastąpił rozwój cechów kowali, okucia uległy wzbogaceniu o motywy heraldyczne i zwierzęce; pojawiły się też kute latarnie, kraty okienne, klucze; w XV w. podział cechów na zajmujące się kowalstwem użytkowym i kowalstwem artystycznym; motywy wzbogacone o esownice w kratach okiennych, spirale, rozety; w XVII w. k.a. zajmowali się artyści osiadli przy dworach magnackich; twórczość objęła kraty balkonowe, kosze okienne, ogrodzenia parków i posiadłości; wśród motywów dekoracyjnych m.in. kwiaty akantu, kampanuli, kogucie grzebienie, fantazyjne muszle; charakterystycznym przykładem Wersal; poczynając od XIX w., który przyniósł mechanizację produkcji, stopniowy upadek k.a.; w Polsce przykłady wysokiego poziomu artystycznego k.a. w katedrach gnieźnieńskiej i krakowskiej; także ambona w kościele św. Krzyża w Warszawie.
KOWALSTWO ARTYSTYCZNE
Rzemiosło artystyczne
LUDOWA SZTUKA, SKURA, SZTUKA UŻYTKOWA