(1820)
wiersz A. Mickiewicza napisany w Kownie i przesłany przyjaciołom do Wilna. Manifest pokolenia romantyków. Utwór ma trójdzielną kompozycję. Część I to przeciwstawienie "starych" - klasyków "młodym" - romantykom (np. patrzenie "tępymi oczy" i okiem słońca, pełzanie po ziemi i lot wzwyż). Świat klasyków jest martwy, a oni skazani na minięcie bez śladu. Młodość staje się w utworze najwyższą wartością, siłą zdolną zmienić świat. II część wiersza to program młodych - zbiór postulatów, których realizacja pozwoli stworzyć nową rzeczywistość. Cz. III jest obrazem wyłaniającego się z chaosu nowego świata ducha. Siłami sprawczymi były młodość, miłość i przyjaźń. Wiersz kończy się radosnym powitaniem "jutrzenki swobody". O. ma starannie przemyślaną kompozycję - poszczególne części wiążą się na zasadzie wynikania. Jest utworem łączącym elementy klasycyzmu (cechy gatunkowe, motywy antyczne, niektóre postulaty pod adresem młodych) i romantyzmu (kult młodości i uczucia, bunt przeciw dotychczasowemu światu i chęć zmiany, odrzucenie racjonalizmu, entuzjastyczny ton). Pojawia się w niej nowy typ podmiotu lir., patrzącego na świat z Boskiej perspektywy (cz. I), mającego cechy przywódcy (cz. II) i profety (cz. III). Nowatorskie cechy O. sprawiły, że filomaci uznali ją za utwór dziwaczny. Jedynie obeznany ze współcz. kulturą niem. Malewski stwierdził, że jest to dzieło wybitne, "chrzestna córka Schillera". Rewol. ton wiersza sprawił, że nabrał on nowego znaczenia w chwili wybuchu powstania listopadowego. Odczytano O. jako wezwanie do walki wyzwoleńczej, a na murach Warszawy pojawiły się kończące utwór słowa: "Witaj jutrzenko swobody".
- oda, (gr. aoide = pieśń,...
- Oda do turpistów, (1962)
- apostrofa, (gr. apostroph = odwrócenie,...