(1865-66)
cykl 100 wierszy C. Norwida, powstałych w różnych czasach, skomponowanych w całość. Najpełniejsza realizacja modelu liryki autora. Poeta podjął polemikę z romant. koncepcją poezji. Wskazywał na jej jednostronność, nadmierny związek z współcz. życiem narodu. Domagał się poezji intelektualnej, podejmującej uniwersalną problematykę moralną, szczególnie ważną w świecie rozwijającej się cywilizacji i coraz większego zagubienia człowieka. Cykl otwierają Ogólniki - wiersz, w którym określił główny obowiązek poezji: "odpowiednie dać rzeczy słowo". Tytuł V. (= pójdź za mną) bywa różnie interpretowany: jako wyraz wiary poety, że wyznacza liryce pol. właściwy kierunek (list do J. I. Kraszewskiego z V 1866), jako zaproszenie skierowane do czytelnika, mającego być współtwórcą dzieła, jako zachęta do wędrówki z autorem przez przeszłość i teraźniejszość (aluzja do słów Wergiliusza z I pieśni Piekła Dantego). Cykl nie został wydany za życia Norwida. Zapewne zdekompletowany, znany jest z podobizny autografu (1947) i filol. opracowania J. W. Gomulickiego (1962).
- Pielgrzym, (przed 1862?)
- Ostatni despotyzm, (1864-65?)
- Larwa, (1861)