odwieczny, uniwersalny wzór reagowania i postrzegania świata, wspólny wszystkim ludziom, wyznaczający sposoby zachowania i myślenia; dziedziczny składnik nieświadomości zbiorowej przejawiający się - w różnych postaciach zależnych od danej kultury - w mitach, symbolach, snach, wyobrażeniach, obyczajach, sztuce (przy czym - mimo różnorodności form - zasadnicza struktura i znaczenie a. pozostają niezmienione); termin wprowadzony 1919 przez C.G. Junga, dla którego a. mają charakter duchowy, są wstępnymi warunkami każdego doświadczenia psychicznego i dostępne są tylko poznaniu symbolicznemu; w religioznawstwie fenomenologicznym (G. van der Leeuv) czy w teorii M. Eliadego, a. jest wzorcem wszelkich ogólnoludzkich zachowań; zdaniem M. Eliadego a. rozpowszechniły się - mimo historycznych zmienności - gdyż wyrażają ostateczną sytuację człowieka (tzn. pozwalają mu na uświadomienie sobie swojego miejsca we wszechświecie), a nie tylko jego sytuację aktualną.
- archetyp, (gr. archtypon = pierwowzór)...
- archetyp, (gr. arche = początek...
- Messaliny zespół, typ namiętnej, zmysłowej...