gestaltyzm
kierunek w psychologii zainicjowany 1912 przez M. Wertheimera, W. Köhlera i K. Koffkę; p.p. zakłada, iż życie psychiczne człowieka nie daje się sprowadzić do prostych elementów psychicznych, jak chcieli asocjacjoniści, ale można je opisać poprzez wyodrębnienie zeń struktur zw. "postaciami" (niem. ), o właściwościach odmiennych niż składające się na nie pojedyncze elementy; p.p. ujmuje proces uczenia się nie jako mechanistyczne łączenie bodźców i reakcji oraz liniowe narastanie wiedzy, lecz przedstawia go "skokowo"; uczący się obejmuje w pewnym momencie całość danego problemu, uzyskując weń "wgląd", nawet jeśli dojście do takiego momentu poprzedziła seria błędów i porażek poznawczych; w późniejszych pracach z zakresu p.p. poszukiwano struktur psychicznych, które są niezmienne w procesie uczenia się i rozwiązywania problemów (inwarianty), co doprowadziło do sformułowania tzw. kognitywnej teorii pola, opisującej sposób gromadzenia przez jednostkę samowiedzy i wiedzy o otoczeniu oraz metody wykorzystywania tej wiedzy; p.p. wywarła znaczny wpływ na współcz. pedagogikę, językoznawstwo (psycholingwistyka), nauczanie j. obcych, antropologię (A.L. Kroeber, C. Lévi-Strauss).
BÜHLER Karl Ludwig,
KÖHLER,
LEWIN,
WGLĄD,
WERTHEIMER,
KOFFKA,
GESTALT,
TOLMAN,
GESTALTYZM
