(łac. adaptare = przystosować)
opracowanie, przystosowanie na potrzeby teatru lub filmu tekstu niedramatycznego, np. powieści; a. filmowa: rodzaj przekładu tekstu lit. (jednotworzywowego) na wielotworzywowe dzieło filmowe. Istnieją a. wierne wobec pierwowzoru (np. Krzyżacy A. Forda wg H. Sienkiewicza); będące swobodną transpozycją czy nawet parafrazą (Czas Apokalipsy F.F. Coppoli na motywach Jądra ciemności J. Conrada); pozostające w opozycji wobec myśli pierwowzoru (Danton A. Wajdy na podstawie Sprawy Dantona S. Przybyszewskiej); a. teatralna: przekład dzieła lit. (najczęściej dramatu) na wielotworzywowe przedstawienie teatralne, swoista "konkretyzacja" tekstu, a zarazem jego interpretacja. Podobnie jak w wypadku filmu, nie istnieje model a. scenicznej, wystarczy porównać różne a. Dziadów A. Mickiewicza (A. Hanuszkiewicza, K. Dejmka, K. Swinarskiego), by stwierdzić, że są to zupełnie różne przedstawienia; także to samo przedstawienie nie jest dokładnie takie samo w momencie a. scenicznej (niektóre sztuki są obliczone na reakcje publiczności i mają w swym założeniu element improwizacji); a. w muzyce aranżacja.