(gr. ankdotos = nie opublikowany)
krótkie opowiadanie z wyrazistą pointą, żartobliwe, satyryczne, refleksyjne, przedstawiające epizod z życia znanej postaci współcz. lub hist.; gat. prozy narracyjnej, żyjący w tradycji pisanej i ustnej. Prototypem formy a. były historie z życia cesarza Justyniana I Wielkiego, napisane przez bizantyjskiego historyka Prokopiosa z Cezarei (VI w.). W literaturze a. była niejednokrotnie elementem konstrukcyjnym większych całości narracyjnych, np. kronik, pamiętników, biografii. A. jest oparta na grze słów, kalamburach, komizmie sytuacyjnym, paradoksach logicznych, groteskowych odwróceniach wyrażających nieoficjalną, nie liczącą się z nakazami przyzwoitości wizję świata. A. przenikała różnymi drogami do lit., np. w okresie renesansu do zbiorów facecji, cykli opowieści, np. Dyl Sowizdrzał, do nowel G. Boccaccia Dekameron, A. Czechowa; bywa też wtrącana do większych tekstów narracyjnych XX w.