Stowarzyszenie Teatralne Gardzienice zostało założone w 1978 r. w podlubelskiej wsi, od której teatr wziął nazwę. Zał. go W. Staniewski (poprzednio związany z teatrem STU i Teatrem Laboratorium Grotowskiego). Grupa początkowo realizowała "program wiejski" - działalność badawczą nad kulturą ludową wsch. regionów Polski; celem programu była wymiana doświadczeń kulturowych poprzez spotkania; zbieranie materiałów dotyczących dawnych form artystycznych oraz przekazów pamięciowych wsi łączyło się z poszukiwaniem źródeł sytuacji teatralnej, za którą zespół uważał zabawę i karnawał; do tych materiałów oraz do II cz. Dziadów Mickiewicza odwołuje się spektakl z 1979 r. Gusła. Również z tradycji ludowej wynikała następna realizacja G. Żywot protopopa Awwakuma. Artyści G. tworzą spektakle oparte na pieśniach i tańcu zaczerpniętych z kultury ludowej; prowadzą staże i spotkania twórców z różnych kręgów kulturowych. Carmina Burana (1992) zawiera zebrane doświadczenia "teatralności natury ludzkiej", łączy muzykę, ruch, taniec, słowo i działania sceniczne. Istotnym elementem twórczym tego teatru jest "droga"; zespół wędruje od wioski do wioski, droga i relacje między aktorami a mieszkańcami stają się elementem spektaklu, a teatr niepowtarzalnym rytuałem. G. prowadzą również badania naukowe, organizują sesje, seminaria i spotkania teatralne. Po Grotowskim i Kantorze G. należą do najbardziej znanych na świecie pol. grup teatralnych.
- GARDZIENICE, miejscowość na Wyniosłości...
- STOWARZYSZENIE TEATRALNE GARDZIENICE, Ośrodek Praktyk Teatralnych...