odmiana powieści popularnej, ukształtowana w XIX w., której dominantę kompozycyjną stanowi fabuła powiązana ze zbrodnią, jej dokonywaniem oraz wyjaśnianiem przyczyn i ujawnianiem osoby sprawcy; bohaterami są najczęściej: detektyw prowadzący śledztwo (rozwiązujący zagadkę), przestępca oraz osoby podejrzane, w jakiś sposób powiązane ze zbrodnią. Klasykami rozwiązującymi zagadki p.k. są m.in. detektyw Sherlock Holmes pojawiający się w utworze Conan Doyle’a Studium w szkarłacie, Herkules Poirot i Miss Jane Marple w powieściach A. Christie (Morderstwo na plebanii). Współcz. odmiany popularnej p.k.: sensacyjno-awanturnicza (z Arsenem Lupinem, dżentelmenem-włamywaczem), detektywistyczna (z komisarzem Maigretem), amer. czarny kryminał, szpiegowska (kapitan Kloss z serialu Stawka większa niż życie A. Zbycha), odmiana policyjna (z agentem Scotland Yardu, w PRL milicyjna, z porucznikiem Borewiczem z tv serialu "007 - zgłoś się"). P.k. jest obecna na ekranach tv i kina całego świata jako forma kultury rozrywkowej.
powieść kryminalna
Słownik języka polskiego