Reklama

rodzaj gramatyczny wyrazu

kategoria gramat. obejmująca wjęzyku polskim wszystkie odmienne części mowy, za jej pomocą wskładni zdania wyodrębniamy: a) związek między podmiotem zdania ajego orzeczeniem: tata spał - mama spała - dziecko spało; b) związek między członem głównym grupy imiennej ajego określeniami: ten mały chłopiec, który…- ta mała dziewczynka, która… - to małe niemowlę, które…. Wdydaktyce szkolnej wyróżnia się trzy r.g.: r. męski (brat, student, pan), r. żeński (siostra, studentka, pani), r. nijaki (dziecko, szczenię, kocię). Status r.g. różnych części mowy jest niejednorodny: dla rzeczownika jest kategorią selektywną, tzn. że każdy rzeczownik ma stały r.g. we wszystkich swych formach. Dla przymiotników: a) r. męskoosobowy - końcówka M lp. -y // -i(np. dobry, tani), synkretyzm D-B lp. ilmn. (dobrego, taniego; dobrych, tanich); b) r. męskożywotny - końcówka M lp. -y // -i, synkretyzm D-B lp. (dobrego, taniego) oraz M-B lmn. (dobre, tanie); c) r. męskonieżywotny - końcówka M lp. -y // -i; synkretyzm M-B lp. ilmn. (dobry, tani; dobre, tanie); d) r. żeński - końcówka Mlp. -a; synkretyzm C-Ms lp. (dobrej, taniej) oraz M-B lmn. (dobre, tanie);

Reklama

e) r. nijaki - końcówka M lp. -e (dobre, tanie). Dla czasowników wczasie przeszłym, przymiotników iliczebników r.g. jest kategorią fleksyjną, tzn. odmieniając się przez rodzaje, przybierają odpowiednie formy uzależnione od r.g. określanego rzeczownika; dla czasownika r. jest kategorią fleksyjną wczasie przeszłym itrybie przypuszczającym, odmienia się przez trzy rodzaje wlp. oraz przez dwa wlmn.: r. męskoosobowy, np. panowie stal-i oraz r. niemęskoosobowy, np. dzieci stał-y. Dla przymiotnika r.g. jest kategorią fleksyjną.

Podobne hasła:

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama