– w myśl konwencji genewskiej o statusie uchodźców i protokołu nowojorskiego z 1967, których stronami są wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej, osoba, na skutek uzasadnionej obawy przed prześladowaniem z powodu swej rasy, religii, narodowości, przynależności do określonej grupy społecznej lub z powodu swych przekonań politycznych, przebywająca poza granicami kraju, którego jest obywatelem, i nie może lub nie chce ze względu na tę obawę korzystać z ochrony swego kraju albo – nie mając żadnego obywatelstwa – znajduje się poza krajem swego dawnego stałego miejsca zamieszkania i nie może lub nie chce ze względu na wspomnianą obawę powrócić do tego kraju. W przypadku osoby o więcej niż jednym obywatelstwie określenie „kraj obywatelstwa” oznacza każde z państw, których obywatelstwo ma dana osoba. Mimo braku istotnej przyczyny, wynikającej z uzasadnionej obawy, fakt nieskorzystania przez taką osobę z ochrony jednego z krajów, których jest ona obywatelem, nie stanowi podstawy do odmowy przyznania ochrony przez państwo pochodzenia tej osoby. U. w rozumieniu konwencji genewskiej przestaje być osoba: zwracająca się dobrowolnie o ochronę państwa, którego jest obywatelem; przyjmująca dobrowolnie utracone wcześniej obywatelstwo; przyjmująca nowe obywatelstwo i korzystająca z ochrony państwa, którego obywatelstwo przyjmuje; osiedlająca się dobrowolnie w państwie, które uprzednio opuściła lub poza granicami którego przebywała z powodu obawy przed prześladowaniem; niemogąca dłużej odmawiać korzystania z ochrony państwa swego obywatelstwa z powodu ustania przyczyn uznania jej za u.; nie dotyczy to u., który może powołać się na przekonywające powody związane z poprzednimi prześladowaniami, uzasadniające odmowę korzystania z ochrony państwa swego obywatelstwa; mogąca powrócić do kraju, w którym – będąc bezpaństwowcem – miała stałe miejsce zamieszkania, ponieważ przestały istnieć przesłanki uznania tej osoby za u.; nie dotyczy to u. mogącego powołać się na przekonujące powody związane z poprzednimi prześladowaniami, uzasadniające odmowę powrotu do państwa, w którym miał stałe miejsce zamieszkania. Konwencja genewska nie ma zastosowania do osoby uważanej przez właściwe organy państwa miejsca zamieszkania za mającą prawa i obowiązki związane z posiadaniem obywatelstwa tego państwa. Postanowienia konwencyjne nie mają także zastosowania do osoby, w stosunku do której istnieją poważne podstawy, by sądzić, że: 1. popełniła zbrodnię przeciwko pokojowi, zbrodnię wojenną lub zbrodnię przeciwko ludzkości w rozumieniu aktów prawa międzynarodowego, opracowanych dla ustanowienia przepisów odnoszących się do tych zbrodni; 2 przed uznaniem jej za uchodźcę popełniła poważną zbrodnię o charakterze niepolitycznym poza państwem, które ją przyjęło; 3. jest winna czynów sprzecznych z celami i zasadami Organizacji Narodów Zjednoczonych. Zob. też osoba ubiegająca się o azyl.
uchodźca
Słownik Unii Europejskiej