nauka o zwierzętach; dział biologii obejmujący szereg dyscyplin nauk., zajmujących się organizmami zwierzęcymi, ich budową, czynnościami życiowymi, zachowaniem, występowaniem, zależnościami międzygatunkowymi i relacjami między zwierzętami a środowiskiem zewn. i człowiekiem; obejmuje systematykę (klasyfikującą świat zwierzęcy na podstawie pokrewieństw organizmów i filogenezy) oraz m.in. morfologię, anatomię, cytologię, histologię, embriologię, fizjologię, genetykę, biochemię, biofizykę zwierząt, zoogeografię, zoopsychologię, zoosocjologię, ekologię; w zależności od grupy zwierząt, którymi się zajmuje, z. dzieli się na: protozoologię (naukę o pierwotniakach), malakologię (o mięczakach), entomologię (o owadach), arachnologię (o pajęczakach), ichtiologię (o ), herpetologię (o płazach), teriologię (o gadach), ornitologię (o ptakach), mammologię (o ssakach); odrębne miejsce zajmuje parazytologia badająca pasożyty; wyniki badań z. mają duże znaczenie dla weterynarii, medycyny, zootechniki, rolnictwa i leśnictwa; za pierwszego zoologa uważa się Arystotelesa (Zoologia, O częściach zwierząt), który zajmował się anatomią, embriologią, fizjologią i systematyką zwierząt (podział na krwiste i bezkrwiste); w czasach rzymskich zakres wiedzy zoologicznej poszerzył Pliniusz Starszy (Historia naturalis); dalszy rozwój dopiero od czasów nowożytnych: w 2. połowie XVI w. K. Gesner zebrał całość ówczesnej wiedzy zoologicznej (5-tomowa Historia animalium), 1602 U. Aldrovandi zapoczątkował entomologię; podwaliny współcz. z. stworzyli: 1758 C. von Linné (Linneusz) - twórca pierwszego systematycznego podziału świata zwierząt (podstawowe zasady obowiązują do dzisiaj); J.B. Lamarck - 1809 pierwsza teoria ewolucji z opisem mechanizmu powstawania gat., 1815-29 systematyczny podział świata zwierząt oparty na koncepcji drzewa genealogicznego; G. Cuvier - podstawy anatomii porównawczej i paleozoologii i C.E. von Baer - podwaliny embriologii, odkrywca komórki jajowej ssaków; 1858 Ch.R. Darwin przedstawił teorię ewolucji gatunków w wyniku doboru naturalnego i walki o byt (w tym samym czasie podobną teorię przedstawia późniejszy twórca zoogeografii, A.R. Wallace); 1877 K.A. Möbius wprowadził pojęcie biocenozy; pod koniec XIX w. I.P. Pawłow stworzył podstawy fizjologii wyższych czynności nerwowych; dla XX-wiecznej z. najważniejsze znaczenie miały: badania Th.H. Morgana nad rolą chromosomów w dziedziczeniu, badania K. von Frischa nad zachowaniem się zwierząt, prace J.N. Pawłowskiego i K.I. Skriabina z parazytologii, badania z etologii K. Lorenza, 1997 sklonowanie owcy "Dolly" przez zespół brytyjskich naukowców.
- zoologia, książka do zoologii,...
- zoologia, biologia.
- ZOOLOGIA W POLSCE, tradycje badań zoologicznych...