zakon rycerski zał. 1119 przez rycerza z Szampanii, Huguesa de Payensa dla ochrony i eskorty pielgrzymów do Ziemi Świętej; nazwa od siedziby zakonu opodal d. świątyni (templum) Salomona w Jerozolimie; reguła wzorowana na cystersach; posiadał cztery klasy: rycerzy, giermków, duchownych i służących; symbolem rozpoznawczym białe płaszcze noszone na lewym ramieniu, z czerwonym, równoramiennym krzyżem; dzięki licznym nadaniom i beneficjom zgromadzili wielkie majątki w Palestynie i na terenie Europy, doszli do ogromnych wpływów politycznych; 1128 przenieśli się do Portugalii, 1131 do Aragonii, 1291 osiedlili się na Cyprze, dochodząc do wielkiej potęgi; posiadali też siedziby na Dolnym Śląsku (gdzie 1225 książę Henryk Brodaty ufundował im w Oleśnicy Małej komandorię) i na ziemi lubuskiej – w Chwarszczanach k. Kostrzyna (z nadania dokonanego 1232 przez księcia wielkopolskiego Władysława Odonica); 1307 oskarżeni przez króla Francji Filipa IV Pięknego o herezję, świętokradztwo, czary, rozpustę, spiskowanie z Saracenami; 1308 uwięzieni, torturowani, po procesie 1311–12 54 dostojników z wielkim mistrzem Jakubem de Molay spalono na stosie; 1318 ich ziemie i komandorie przejęli joannici.
REGUŁY ZAKONNE, TARTUS, BERNARD, MOLAY, ZAKONY, KAWALEROWIE MIECZOWI, RYCERSKIE ZAKONY, LEGNICKIE POLE, TEMPELHOF, ŁAGOWSKI
- templariusz, charakterystyczny płaszcz...
- templariusze, franc. zakon rycerski...
- zakony rycerskie, zakony skupiające rycerzy...