budowla oparta na zasadzie symetrii w bryle i w rzucie poziomym (względem dwu przecinających się osi). Najprostsze c.b. to budowle cylindryczne na planie koła lub czworoboczne na rzucie kwadratu, ponadto budynki na rzucie eliptycznym, owalnym, krzyża greckiego, trójkąta, koła z absydami lub czteroliścia; występowały w starożytności (peripteros, monopteros, mauzoleum, termy), w architekturze starochrześc. (baptysteria, kaplice grobowe, monumentalne rozwiązania centralne w Bizancjum); nieliczne w średniowieczu (rotundy), powracają w renesansie; barok rozwinął rzuty c.b. (zbliżone do owalu lub elipsy, ale bardziej rozczłonkowane) i stworzył typ założeń zw. podłużno-centr.; klasycyzm sięgając do wzorów antycznych i renesansowych stosował c.b. w rozmaitych skalach i dziedzinach budownictwa.
- ROTUNDA, centralna budowla o rzucie...
- CASTIGLIONI Enrico, (ur. 1914)
- SANGALLO, rodzina wł. architektów...