(lit. 1)
rozmowa między dwiema lub kilkoma postaciami w utworze lit., podstawowa struktura językowa dramatu; dialogowa sytuacja komunikacyjna zakłada wymienność ról nadawcy i odbiorcy; żadna z wypowiedzi (replik) uczestników d. nie jest samodzielna znaczeniowo, a dopiero powiązanie wszystkich replik w całość tworzy układ kompletny; strukturalnie i funkcjonalnie d. przeciwstawia się monologowi, choć w obrębie d. wypowiedzi jednego z uczestników rozmowy mogą przeistoczyć się w monolog, dominując nad wypowiedziami pozostałymi; w analizie d. uwzględnia się kilka jego aspektów, m.in. aspekt dramatyczny, polegający na wyraźnym odróżnianiu stanowisk czy poglądów uczestników sporu; d. sytuacyjny - lokujący poszczególne wypowiedzi w perspektywie okoliczności przedmiotowych i psychologicznych, w jakich rozmowa przebiega; zarówno w dramacie, jak też epice d. pełni funkcję charakteryzującą postać, funkcję fabularną (rozmowa może stanowić ogniwo między epizodami akcji lub fabuły) oraz funkcję informacyjną (rozmowa postaci dotyczy szczegółów pozascenicznych lub nie zrelacjonowanych przez autora); w liryce konstrukcje dialogowe (tzw. liryka d.) są faktycznie rozpisaniem monologu podmiotu lirycznego na sekwencje opozycyjne znaczeniowo lub stylistycznie; w nowszej nauce o literaturze nawiązania tematyczne, stylistyczne lub kompozycyjne do innych tekstów są również traktowane jako d. (tzw. intertekstualność).