koczownicy wywodzący się zapewne z ludu Żou-żan, zajmującego pierwotnie siedziby między Tien-szanem a Wielkim Chinganem, najeżdżający często cesarstwo wschodniochińskie; 552-555 Turcy rozbili lud Żou-żan; uciekający przed Turkami Awarzy pojawili się nagle na płn. przedpolu Kaukazu, zajmując stepy nad M. Czarnym; 567/8 we współdziałaniu z Longobardami pokonali Gepidów, zajmując ich siedziby w dorzeczu Cisy; po odejściu Longobardów na terenie dzisiejszych Węgier, płd. Słowacji, Siedmiogrodu i Dolnej Austrii powstał silny kaganat awarski, od którego zależne były liczne plemiona słowiańskie (ich oddziały uczestniczyły w wyprawach rabunkowych, organizowanych przez A.); gł. celem ataków A. do 626 było Bizancjum; nieudane oblężenie Konstantynopola zapoczątkowało wieloletni kryzys kaganatu, który przestał istnieć w wyniku wypraw wojsk Karola Wielkiego pod koniec VIII w.; Frankowie podporządkowali sobie tereny po Dunaj, natomiast obszary nad Cisą i płd. część Siedmiogrodu przypadły Bułgarii; ludność awarska rozpłynęła się wśród Słowian.
- Awarzy, ( Awarowie )
- państwo Samona, jeden z najwcześniejszych...
- KRUM, (?-814)