proces zasiedlania terenów rzadko zaludnionych lub bezludnych; może mieć charakter wewnętrzny, gdy dot. obszaru własnego państwa, lub zewnętrzny, gdy skierowany jest ku terytoriom odległym, np. zamorskim; historycznie początek k. dała w starożytności k. fenicka (X-VII w. p.n.e.), której rezultatem były np. faktorie handlowe na wybrzeżu Afryki Płn., Malcie, Cyprze; jeszcze większy wymiar miała k. grecka (VIII-VI w. p.n.e.), która objęła wybrzeża M. Czarnego oraz południową część Płw. Apenińskiego, zwanego w okresie k. Wielką Grecją; w Europie średniowiecznej k. polegała na zasiedlaniu terenów puszczańskich, później zaś łączyła się z ekspansją chrześcijaństwa; znaczący wpływ miała k. Ameryki Płd. i Środk. przez Hiszpanię i Portugalię, Ameryki Płn. przez Anglię i Francję, Afryki Płd. przez Holandię, a także Australii i Nowej Zelandii przez Anglię; politykę k. wewnętrznej prowadziły Stany Zjednoczone (na terenach zajmowanych przez Indian) i Rosja, potem ZSRR (tzw. celiny); w Polsce k. wiązała się w okresie średniowiecznym z osadnictwem niemieckim, walońskim i flamandzkim, i była czynnikiem przyspieszającym przemiany cywilizacyjne; w XIX stuleciu, gł. na terenie zaboru niemieckiego, miał miejsce proces k. niemieckiej zmierzającej do germanizacji zagarniętych ziem.
SAFAKIS, AUSTRALIJSKIE JĘZYKI, KALWINIZM, KOMPANIA WSCHODNIOINDYJSKA, KOZACY, AUNG San, JONOWIE, ZALEŻNOŚCI TEORIA, NOWA ZELANDIA, KATALONIA
- kolonizacja, dzieje kolonizacji hiszpańskiej,...
- kolonizacja, tworzenie nowych osad...
- kolonizacja grecka, inaczej wielka kolonizacja,...