(gr. pos = słowo; opowieść, poezja heroiczna)
rozbudowany utwór epicki, wierszowany (zw. in. epopeją), opiewający legendarne lub bohaterskie czyny bohaterów na tle wydarzeń przełomowych dla narodu; podstawowy gatunek epiki aż do narodzin powieści. E. ukształtował się w kręgu kultury śródziemnomorskiej w starożytnej Grecji
(IX-VIII w. p.n.e.); autorem pierwszych e.: Iliady i Odysei jest Homer, poeta tradycji ustnej ( aojdowie). Wyznacznikami tych e. są: styl formularny, operujący szeregiem gotowych formułek, stale się powtarzających, o tonacji patetycznej, znajomość mitu trojańskiego, bogactwo epitetów ozdobnych np. poeta wybierał ten, który najlepiej wypełniał miarę wierszową, heksametr); porównania homeryckie; narrator wszechwiedzący i obiektywny, zachowujący dystans wobec opowiadanych zdarzeń; epicki, rozlewny tok narracji, bogaty w epizody (dwa najważniejsze to: gniew Achillesa w Iliadzie i powrót Odysa do Itaki). Struktura fabularna e. homeryckich jest paralelna: z jednej strony to świat bogów, z drugiej świat bohaterów, w Iliadzie świat wojny, ognia, bitew, świat mężczyzn, pojedynków rycerzy pod murami oblężonej Troi, w Odysei natomiast świat pokoju, żeglugi morskiej, przygód, baśni, kobiet, świat gościnności. Kompozycja e. (architektonika) kunsztowna, symetryczna: po 24 pieśni w Iliadzie i Odysei; ujawniający swoją obecność narrator w prośbie o natchnienie, w inwokacji skierowanej do Muz, odkrywa główny temat: w Iliadzie gniew Achillesa i jego zgubne konsekwencje; w Odysei natomiast powrót Odysa spod Troi do Itaki, do domu rodzinnego, do żony Penelopy i syna Telemacha. E. gr. inspirował lit. rzym., np. Wergiliusza, autora Eneidy, Lukana, autora Farsalii. E. znane z kręgu kultury Wschodu: w Babilonii Gilgamesz, w Chinach Szy-cing zebrane przez Konfucjusza, w Indiach Ramajana, w Persji Szach-name Firdausiego. Europ. średniowiecze stworzyło odmiany: e. rycerski, np. staroangielski cykl o Królu Arturze i rycerzach Okrągłego Stołu, staroislandzkie sagi, franc. pieśń bohaterską Pieśń o Rolandzie ( chansons de geste), oraz staroruskie Słowo o wyprawie Igora czy e. ludowy, nawiązujący do folkloru, np. ros. byliny z dziejów Rusi z XI w., niem. Pieśń o Nibelungach, wł. Boską Komedię Dantego. E. renesansowy: Orland szalony L. Ariosta i Jerozolima wyzwolona T. Tassa, portugalska Luzjada L.D. Camőesa; w XVII w. Raj utracony J. Miltona; w XVIII w. Herodiada Woltera. W XIX w. odmiany e. romantycznego znacznie odbiegają od klasycznego np. poemat dygresyjny, powieść poetycka, rapsod.