Robert (1810-56)
kompozytor niem.; początkowo studiował prawo w Lipsku, jednak zajęcie to zupełnie go nie pociągało; pobierał prywatne lekcje fortepianu u F. Wiecka, który dostrzegł w nim zadatki na wirtuoza; 1831 przerwał studia i poświęcił się muzyce, komponując, a także organizując życie muz. Lipska (do kręgu jego przyjaciół należał m.in. F. Chopin); zał. pismo "Neue Zeitschrift für Musik", do którego pisywał pod ps. Florestan i Eusebius, mającymi symbolizować dwie strony jego osobowości (był to pierwszy sygnał narastającej schizofrenii); 1832 odziedziczył pokaźny majątek i postanowił w zupełności oddać się karierze muz.; aby rozszerzyć możliwości wirtuozowskie skonstruował przyrząd mający wydłużyć mały palec jego prawej dłoni; przyrząd jednak spowodował trwałe uszkodzenie stawów i przekreślił wszelkie nadzieje S. na sławę wirtuoza; 1840 poślubił - mimo dramatycznych sprzeciwów jej ojca - Clarę Wieck i miał z nią ośmioro dzieci; Clara, mając na uwadze dostatek rodziny, zmusiła S. do systematycznej, ciężkiej pracy kompozytorskiej, która zaowocowała z jednej strony wielkim uznaniem w Niemczech i za granicą, z drugiej jednak nadwerężyła słabą kondycję nerwową twórcy; Clara towarzyszyła także mężowi w podróżach artystycznych, podejmując się wykonywania jego kompozycji fortepianowych (m.in. Koncertu a-moll); 1844 S. odbył zakończone wielkim sukcesem tournée do Rosji, jednak po powrocie zapadł na ciężką depresję; dla ratowania jego zdrowia cała rodzina przeniosła się do Drezna, a następnie do Düsseldorfu, gdzie S. objął stanowisko dyrektora muz.; ok. 1853 zawarł przyjaźń z J. Brahmsem; 1854 nastąpił kolejny atak choroby psychicznej, który popchnął S. do próby samobójczej: usiłował utopić się w Renie; odratowano go i umieszczono w zakładzie psychiatrycznym k. Bonn, gdzie zmarł. Słynął gł. jako kompozytor dzieł fortepianowych i pieśni, w których wielką uwagę poświęcał warstwie tekstowej, uznając jej prymat nad formą muz.; pieśni S. nie mają charakteru zwrotkowego, nie realizują także wzorca formy przekomponowanej, wykazują charakter deklamacyjny; dużą rolę pełni w nich partia fortepianowa; wpływ liryki wokalnej zaznaczył się w sonatach fortepianowych, tworzących z reguły cykl miniatur; w późniejszym okresie uprawiał także duże formy instrumentalne (symfonie, koncerty) oraz twórczość kameralną; ważniejsze kompozycje: miniatury (Motyle, Tańce Związku Dawida, Karnawał), 21 utworów na temat ASCH (oznaczenia solmizacyjne odpowiadające literom jego nazwiska), Utwory fantastyczne, Sceny dziecięce (z popularnym Marzeniem), Karnawał w Wiedniu, Sceny leśne, Kartki z albumu, Album dla młodzieży; sonaty i etiudy fortepianowe, utwory na 4 ręce i na 2 fortepiany; cykle pieśni (Krąg pieśni - do słów Heinego, Myrthen - do słów Heinego, Goethego i Byrona, Liederkreis - do słów J. Eichendorffa, Miłość i życie kobiety, Miłość poety - do słów Heinego); muzyka kameralna (sonaty skrzypcowe, kwartety smyczkowe, kwartet i kwintet fortepianowy), symfoniczna (4 symfonie, m.in. sławna Symfonia reńska; uwertury do dramatów Byrona, F. Schillera, W. Szekspira, J.W. Goethego); Koncert fortepianowy a-moll, Koncert wiolonczelowy a-moll, Koncert skrzypcowy d-moll; opera Genoveva, oratoria Das Paradies und die Peri oraz Der Rose Pilgerfahrt; Sceny z "Fausta" Goethego; cieszył się sławą doskonałego pedagoga.
TOCCATA, B-A-C-H, ZWICKAU, NIEMIECKA MUZYKA, PIEŚŃ, SKRZYPCOWA MUZYKA, ANGIELSKA MUZYKA, KLASYCYZM W MUZYCE
- SCHUMANN, Peter (ur. 1934)
- SCHUMANN, Maurice (1911-98)
- Schumann Robert, (1810-56)