wygasły wulkan na Hawajach (USA), na wyspie Hawai, najwyższy (4205 m) szczyt archipelagu; wierzchołek pokryty wiecznym śniegiem; niżej uprawy ananasów, bananów, kawy i trzciny cukrowej; ze względu na wyjątkowo korzystne warunki do prowadzenia obserwacji astronomicznych (średnia w roku 325 nocy idealnie czystego nieba) na szczycie umieszczono największe teleskopy optyczne świata: amer. Keck I (1992), Keck II (1996), Gemini North (1999) oraz jap. Subaru (1999); ponadto obserwatorium do badań w podczerwieni oraz najw. w świecie bryt.-hol. teleskop JCMT o średnicy 15 m, przystosowany do obserwowania promieniowania na falach milimetrowych, emitowanych przez mgławice, gwiazdy i galaktyki, sterowany z Europy za pomocą łączy satelitarnych.
MAUNA KEA
Geologia